Onderweg naar Ithaka

Kruiden in de Griekse oudheid

Gepost door: Corry Gepost op: 20 april 2008 | 0 Reacties

Tags: kruiden, koken

Het gebruik van kruiden is eeuwenoud. En dan zeker niet alleen in de keuken, maar in het hele leven speelden kruiden een belangrijke rol. Nog een paar weetjes van veel gebruikte kruiden in Griekenland.

Laurier
Laurier kom je veelvuldig tegen in de landen rond de Middellandse zee. Maar ook bij ons kunnen laurierboompjes overleven. In mijn tuin (Zeeland) zelfs al járenlang, ondanks het feit dat ik steevast vergeet om bomen en planten te beschermen tegen de (bescheiden) vorst die we hebben gehad. De Romeinen waren al bijzonder gesteld op de plant, dat komt terug in de naamgeving. In het woord Lauraceae zit het Latijnse 'laurus' dat 'prijs' betekent; 'nobilis' van de soortnaam betekent 'uitstekend, perfect, opmerkelijk goed'. De oude Grieken en Romeinen gebruikte de laurier dan ook als teken van wijsheid en macht. Met lauwerkransen van het blad van de laurier werden helden en dichters gekroond. De laurierboom is ook verbonden aan Apollo, de Griekse god van de helderziendheid, de dichtkunst en de geneeskunst. Zijn priesteressen aten eerst laurierbladeren voordat zij zich wijdden aan het uitspreken van orakels. Omdat het innemen van grotere hoeveelheden laurier tot trance leidt, is wel duidelijk hoe helder de toekomst-voorspellingen waren. De zoon van Apollo, Aesculapius, de Griekse god van de geneeskracht, nam ook al laurier tot zich. De krachtige antiseptische werking ervan beschermde hem tegen ziekten.

Marjolein
Inheems rond de Middellandse zee, maar inmiddels verspreid over de hele wereld en ook in Nederland in het wild te vinden. Wilde marjolein is een beschermde, zeldzame plant en groeit bij voorkeur op droge zonnige hellingen. Echte marjolein is een tuinkruid, dat niet inheems is, noch verwilderd in ons land wordt aangetroffen. Wilde marjolein werd vanouds meer als geneeskrachtige dan als culinaire plant gebruikt. Deze wilde marjolein wordt ook wel eens oregano genoemd. Dat woord komt van het Griekse 'oros' dat 'berg' betekent, en 'ganos' dat 'schoonheid en plezier' inhoudt. Zo komen we tot 'vreugde van de bergen'. Volgens een Griekse legende liet Amarakos, dienaar van de koning van Cyprus, op een kwade dag geheel per ongeluk een fles parfum op de grond aan diggelen vallen. Voor straf veranderde de goden hem in een struik marjolein. Sindsien wordt Origanum, als het op een kerkhof wordt aangetroffen, in direct verband met de dood gebracht. Volgens Aristoteles konden beten van giftige slangen geneutraliseerd worden door het eten van een flinke hoeveelheid marjolein. Sindsdien geldt het ook als antidotum.

Peterselie
Het meest bekende keukenkruid van Europa, dat ooit alleen in de landen rond de Middellandse zee groeide. In de oudheid waren de Grieken wat terughoudend met peterselie. Zij brachten het gewas namelijk in verband met Archemorus, de aankondiger van de dood, en decoreerden hun graftombes met peterselieblad. De Romeinen echter keken er heel anders tegenaan en consumeerden het in grote hoeveelheden, omdat ze wisten dat het goed was voor het tegengaan van allerlei inwendige kwalen.

Veel kruidenwijsheid heb ik opgedaan in het boek 'Alles over kruiden' van Jekka McVicar.