Onderweg naar Ithaka

Pasen in Griekenland

Gepost door: Corry Gepost op: 24 april 2006 | 0 Reacties

Tags: Griekenland, lange reis 2006, centraal Griekenland

Pasen in Galaxidi; 22 april
Het Grieks-orthodox Pasen valt binnen drie weken vóór of na ons paasfeest. Dit jaar valt het op 23 april. Het is de belangrijkste Griekse religieuze feestdag en de hele week ervoor (de Goede Week) geldt als een feestweek. De kinderen hebben deze week en de week na Pasen vakantie. De ceremonies en symbolen gaan terug tot de Byzantijnse tijd en ook tot vroegere en primitievere geloven. Het schijnt zo te zijn dat men in de oudheid rond deze tijd het feest van het licht vierde. Het afscheid van de donkere maanden des doods en het begin van de lichte maanden van het nieuwe leven.

Het hoogtepunt van het Paasfeest valt op paaszaterdag, om middernacht. Er is een nachtmis, de ontvangst van het (kaars)licht van de Papas en vervolgens door iedereen doorgegeven aan elkaar, en vuurwerk. Daarna gaat de nacht over in een zondag gewijd aan feesten, muziek en dans. Wat er precies te doen is verschilt van streek tot streek. De Goede Week bevat onder andere Palmzondag, Schone maandag, Witte donderdag, Goede vrijdag en Grote zaterdag. Ook de andere dagen hebben namen, maar die ben ik nog niet tegengekomen. Dit jaar valt Pasen dus op 23 april. Dat is tevens St. Jorisdag, één van de belangrijkste feesten, voor de beschermheilige van de herders, en geeft de start van het weideseizoen aan.

Ik ben benieuwd hoe het hier zal zijn. Tot nu toe heb ik iedere ochtend de Papas al horen preken. De kerk hier in de buurt heeft luidsprekers zodat een deel van het plaatsje ook zonder te komen mee kan luisteren… Vrijdagavond is de traditionele processie. Aan de muziek hoor ik ze aankomen op het plein hier in de buurt. Het hele plein staat inmiddels vol mensen, een zee van paraplu’s want het heeft vanavond ongelooflijk geplensd! Niettemin is alles toch goed te zien. Drie baren geflankeerd door tientallen kaarsen worden rondgedragen, evenals het kruis van Christus. De muziek is ingetogen. Het plein blijkt het eindpunt te zijn, waarna de baren richting de kerken gaan en het muziekkorps naar het thuishonk, achter mijn hotel.

Christos Anesti; zaterdag 22 april
Vanavond is het belangrijkste religieuze moment van de Paasviering, de nachtmis en aansluitend de ontvangst van het licht. In mijn herinnering begon deze mis altijd al om 22.30 uur en was de ontvangst van het licht even voor 24.00 uur. Omdat ik niet de hele mis wil volgen ga ik rond elf uur op pad. Ik besluit langs alledrie de kerken te lopen om te kijken waar de meeste mensen zijn. Ik begin met de kerk hier om de hoek. Nou, daar is nog niemand te zien. Een pastoor controleert nog licht en microfoon buiten bij het katheder. Ook de volgende kerk is nog zeer rustig, een paar oude mensen zitten al gereed maar er is nog geen dienst. In de laatste en grootste kerk is de dienst wel al in volle gang. Deze blijkt om half elf te zijn begonnen, maar ook hier nog geen drukte. Mensen lopen in en uit, je hoeft ook niet de hele dienst uit te zitten. Velen gebruiken het moment om op het plein rond de kerk bij te kletsen. Ik vind een perfect zitplekje in een raamkozijn. Zo rond half twaalf wordt het drukker. Het is een af en aan rijden van auto’s die vóór de kerk mensen afzetten. Het plein stroomt zachtjesaan vol. De meesten hebben een lange kaars bij zich. Ik realiseer me dat ik daar even niet aan gedacht heb. Nu heeft niet iedereen een kaars bij zich (of zouden die stoere binken vóór mij straks nog een kaars uit hun leren jack toveren?) maar het hoort eigenlijk wel. Tja, je kunt nog kaarsen kopen in de hal van de kerk, maar dan ben ik dit superplekje natuurlijk kwijt… Ik besluit te kiezen voor het plekje en zal het licht in mijn hart en mijn hoofd proberen te vangen.

Tegen twaalf uur is het hartstikke druk al worden nog steeds mensen ‘afgeleverd’. En dan ineens begint het kaarslicht te ‘lopen’ vanuit de kerkingang. Letterlijk als een lopend vuurtje gaat het licht aan op het kerkplein. Om twaalf uur precies gaan de klokken luiden en begint het vuurwerk te knallen. Iedereen zegt ‘Christos Anesti’ (Christus is opgestaan) en wenst elkaar Chronia Polla (nog veel jaren) onderwijl zoenend en handen schuddend. Ik schud ook wat handjes om mij heen en leg uit dat ik mijn kaars vergeten ben…
Na een minuut of vijf zet de groep zich in beweging en haast iedereen zich naar huis. Naar de mayeritsa, de traditionele paassoep met orgaanvlees. Ben toch wel blij dat díe niet op mij wacht als ik in mijn appartement kom!

En dan … eten; zondag 23 april
De volgende dag is een dag om met familie en vrienden een lam of geit te roosteren en te eten. En dat is te merken! Al vroeg ruik ik de eerste tekenen van het aansteken van de barbecues in de buurt. Ik ga snel op pad. Overal worden vuurtjes gestookt, barbecues in gereedheid gebracht, of hangt zelfs al een lam of spiezen boven de grill te roosteren. In tuinen, op binnenplaatsjes, op balkons of gewoon op straat voor de deur. Ik zie zelfs een volgens mij al hoogbejaard echtpaar met z’n grill en spiezen in de weer! En bij dit grilfestijn hoort duidelijk muziek. Uit luidsprekers in tuin of op balkon, en bij gebrek daaraan uit openstaande auto’s. Overal is muziek. Het hele dorp is één grote openluchtbarbecue!
Tegen de avond is er nog één kerkdienst, en dan zit het feest er op. ’s Avonds is het wel aan de haven nog druk en gezellig, het is ook weer een dag met supermooi weer. Morgen is tweede Paasdag, mensen hebben nog vrij. Maar de eerste gasten vertrekken vandaag al naar huis, morgen zal een groot deel van de bezoekers weer teruggaan naar (vaak) Athene. En ik ook. Voor de zekerheid vertrek ik vroeg. De Grieken zullen waarschijnlijk pas na de middag (eten) weggaan. Dan hoop ik al in Athene te zijn. En om half acht moet ik op het vliegveld zijn om mijn volgende bezoekers af te halen: mijn ouders. Gezellig!